m023

ﺗﺼﻮّﺭ
ﺗﺼﻮّﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﺳﺖ. ﻋﻠﻢ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ،ﺑﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﺣﺎﻓظه ﻤﻴﻤﺎﻧﺪ.ﻭﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﺫﻫﻨﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ،ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﮐﺮﺩﻳﻢ (ﺗﺼﺪﻳﻖ) ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ . ﺍﮔﺮ ﺍﺣﺴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺍﺯﺧﺎﺭﺝ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻰ ﺣﺴّﻰ ﻧﻤﻮﺩﻳﻢ،ﻭﻟﻰ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ،ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺎﺑقه اﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ،ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺷﻴﺌﻰ ﺭﺍ ﻣﻴﮑﻨﻢ،ﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺁﻧﺮﺍ. ﻭﻟﻰ ﺧﻮﺩ ﻫﻤﻴﻦ(ﺗﺼﻮﺭ ﺍﻭﻟﻴّﻪ)ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻬﺎﻯ ﺑﻌﺪﻯ،ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﻴﺌﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺂﻳﺪ. ﺗﺼﻮﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺯ ﺣسّ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﻣﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻴﺮﺳﺪ .ﻭ(ﺗﺼﻮﺭ ثاﻧﻮﻳﻪ)ﻳﻚ ﺗﺼﻮّﺭ ﮐﻠّﻰ ﺍﺳﺖ.ﮐﻪ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﺳﻮﻡ ﻭﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺴﺖ، ﮐﻪ ﺑﻨﺪﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ،ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻭﺍﺻﻞ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ، ﺗﺼﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺟﺴﻢ ﻧﻴﺴﺖ،ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﻔس ،ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮑﻮﺕ ﻭ ﺍﺯ(ﺩﺭﻭﻥ ﺩﺭﻭﻥ)ﻣﺎ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻴﺮﺳﺪ.ﮐﻪ ﺳﺎﺑقه اﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ،ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺼﻮﺭﻯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺍﻳﻦ(ﺗﺼﻮﺭ ﺷﻬﻮﺩﻯ)ﺩﺭﺳﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﻣﺒﺪﺃ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻋﺎﺭﻑ ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻘﻞ ﻟﺪﻧّﻰ،ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﻭ ﻋﺮﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺑﺮﻭﺵ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻣﺤﻤﺪﻯ، ﺁﻧﻬﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭﻟﺎﻳﺖ ﻣﺮﺗﻀﻮﻯ،ﻗﺎﺩﺭﺑﻪ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﻭﻫﺮ ﻭﺍﺭﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ،ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻭﺣﻰ ﺍﻧﺒﻴﺎ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﻭﻟﻴﺎ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺣﺪث ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ،ﮐﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﺼﻠﺤﺖﺍﻟﻬﻰ،ﻭﺗﺪﺑﻴﺮﺍﻣﻮﺭﺑﺂﻧﻬﺎﻣﻴﺮﺳﺪ.

ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎﻯ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﻚ،ﻭ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﮊﻯ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻤﻌﺮﻓﻪ، ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﻣﺤﺴﻮﺳﻰ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺫﻫﻨﻰ، ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺗﺼﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻰ ﺍﺳﺖ.ﻭﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﺭﻭﺯﻯ ﺑﺸﺮ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ،ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺍﺯ(ﻣﮑﺎﻧﻴﺰﻡ ﺫﻫﻦ)ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﺪ. ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺫﺍﺗﻴّﺎﺕ ﻭﺭﻭﺣﺎﻧﻴّﺎﺕ،ﻭ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺩﺭﻙ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮﻫﺎ، ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﻭ ﺍﺯ ﻣﮑﺎﻧﻴﺰﻡ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﺎﻟﺎﺗﺮ،ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺍﻣﺎ ﻫﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻟﻢ ﺑﺮﺗﺮ، ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎنه اﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﮊﻧﺘﻴﻚ ﺭﻭﺣﻰ ﺷﺨﺺ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪﻩ.ﻭ ﻋﻠﺎﻣﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﻦ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺮﺗﺮ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﺨﺺ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ،ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺳﻠﻮﻙ ﺑﻤﺮﺯ ﻣﻴﺴّﺮ ﺩﺭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ . ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ،ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺟﻌﺖ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺡ ﺷﺨﺺﺑﺪﻧﻴﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ. ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺮﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻨّﺘﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﺪﻭ ﻗﺴﻤﺖ(ﮐﻠّﻰ ﻭ ﺟﺰﺋﻰ)ﺍﺳﺖ. ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ،ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﻭﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭﺍﺻﻞ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﻓﺮﺩﻯ ﻭ ﺟﺰﺋﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﺫﻫﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ،ﭼﻮﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﺴﻰ ﻳﺎ ﻓﻠﺎﻥ ﭼﻴﺰﻯ،ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺍﺳﺖ. ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻌﺪﺍﺯ ﻫﺮﺍﺣﺴﺎس ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺟﺰﺋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺗﮑﺮﺍﺭﻯ ﺩﺭ ﻫﺴﺘﻰ ﺧﻠﻖ ﻧﮑﺮﺩﻩ،ﭼﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ،ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻫﺎ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.ﻭ ﭼﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻋﻘﻠﻰ ﻭ ﺟﺒﺮﻭﺗﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﮐﺎﻣﻞ. ﺗﺼﻮﺭ ﻋﺎﻡ ﻭ ﮐﻠّﻰ،ﻣثلا ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ،ﺑﺎﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﮐﺴﻰ ﭼﻮﻥ ﺯﻳﺪﻯ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﻃﻔﻞ ﺩﺭ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺷﺘﻪ،ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﻰ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺳﺎﻟﻚ ﻭ ﺑﺨﺪﺍ ﺭﺳﻴﺪﻩ،ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺰﺋﻰ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ،ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ،ﺩﺭ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﮐﺮﺩه اﻧﺪ.ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺧﻠﺎﻗﻰ ﻭ ﺭﻭﺣﻰ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﮐﻠّﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴّﺖ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﻭﺍﺻﻞ ﺍﺳﺖ. ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺩﻳﺪﻥ ﮐﺴﻰ ﻳﺎ ﺯﻳﺪﻯ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺯ ﺷﻬﻮﺩ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ،ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﻣﻞ ﻭﺍﺻﻞ ﺑﺎﺯ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﻣﻊ ﺫﻟﻚ ﻣﻌﻴﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﻠّﻰﻣﻴﺸﻮﺩ.

ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ،ﺍﺯ ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺑﻮﺩﻩ،ﮐﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ﻭﻟﻰ ﺑﻤﺮﻭﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺤﺎﻟﺖ ﺍﺑﻬﺎﻡ ﻭ ﮐﻠﻴّﺖ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﺍﻭﻟﻴّﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﻧﺴﺎﻥ ﻣﻴﺮﺳﺪ، ﺣﺴّﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻃﻔﻞ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﺯﻳﺪﻯ ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻴﺴّﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ.ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺼﻮّﺮ ﺟﺰﺋﻰ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ،ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺳﻴﺪﻩ، ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﺣﺴّﻰ ﻣﺎﺩﻯ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ،ﺧﻮﺩ ﻳﻚﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﻫﺮ ﺗﺼﻮﺭ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺍ،ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﮐﻠّﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻗﺒﻠﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﺘﺼﺪﻳﻖ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺣﺴّﻰ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﮐﻨﻮﻧﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻋﺎﻡ ﻭ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﺧﺎﺹ . ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﺻﻠﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ،ﮐﻪ ﺷﻬﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﻔس ،ﻭﻟﻰ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻧﺎﺳﻮﺕ ﻣﺎﺩﻯﺧﺎﺭﺟﻰ،ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺩﺭﻭﻥ ﻧﻔس ،ﻭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺑﻨﺎﻡ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮑﻮﺗﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﺫﻫﻦ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺁﻥ ، ﮐﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﺭ،ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺭ ﺍﻭﻝ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ،ﺁﻧﺮﺍ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﮐﻠّﻰ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﺪ. ﻭﺍﮔﺮ ﺗﮑﺮﺍﺭﻯ،ﻭﻟﻮ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﻭﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﻰ ﺍﺳﺖ،ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﮐﻠّﻰ ﻗﺒﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﮑﻨﺪ،ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ.ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ . ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﮐﻠّﻰ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻮﺩﻩ،ﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﻋﺎﺩﻯ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ،ﺑﺎﺯ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﻧﻪ ﺑﺸﮑﻞ ﻫﻤﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ،ﮐﻪ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺴﺖ. ﻭﻳﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻮﻉ ﺷﻬﻮﺩﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﻳﻖ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﻭ ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺎﻧﺴﺎﻥ ﻋﺎﺩﻯ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥﺑﻨﻔس ،ﻭ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺍﻭ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻧﻔس ﺷﮑﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺨﻮﺩ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ.ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎم ﻨﻴﺰ ﺑﻨﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﻭ ﺷﮑﻞ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭﻟﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮐﻪ ﺑﺎﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻴﺮﺳﺪ،ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﺳﺖ.ﻭﻟﻰ ﺑﺎﺯ ﺑﺸﮑﻞ ﻭ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﺎﺭﻑ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭ ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ،ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ، ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺷﮑﻞ ﻭﻣﻌﻨﺎﻯﺩﻳﮕﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺎﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻧﻴﺰ،ﺩﺭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﺎﺯ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﺸﮑﻞ ﻭﻣﻌﻨﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﺗﺎ ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﻄﻠﻖ،ﺷﮑﻞ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻣﺎ ﺩﻭﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷت ﺨﻮﺩ،ﻭ ﺷﮑﻞ ﻭ ﺗﺠﻠّﻰ ﺁﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ،ﺿﻤﻦ ﺻﺤﺖ ﻧﺴﺒﻰ،ﺑﺎﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴّﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ . ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺸﺮ ﻓﻌﻠﻰ،ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﮑﻞ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺳﺪ،ﻭﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﺩﺩ،ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻋﻘﻞ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﻧﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻋﻘﻞ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ. ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﺸﺮ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ، ﻭﻗﺘﻰ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﮐﻤﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ،ﮐﻪ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﻓﮑﺮ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭ ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺩﺭ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ،ﻫﻤﮕﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻬﻤﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺣﻮﺽ ﮐﻮثر ﻋﻘﻞ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ ﮐﻤﺎﻝ ﻋﻘﻞ ﺑﺸﺮﻯ، ﺗﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﻌﺪﻯ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ،ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﻋﺼﺮ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ. ﺳﻄﺢ ﻋﻘﻠﻰ ﻣﻔﻴﺪ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ، ﺑﺸﺮﻁ ﻭ ﺷﺮﻭﻁ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺳﺎﻟﻚ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺷﻬﻮﺩ ﻣﺮﺗﻀﻮﻯ،ﮐﻪ ﺑﺎﺏ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﻋﻘﻞ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻣﺤمد ﺍﺳﺖ.ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺑﺮﺳﺪ.ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻋﻘﻞ ﮐﻠّﻰ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻟﺪﻧّﻰ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﻣﻤﮑﻦ ،ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎﺑﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯﺷﻬﻮﺩ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ ﺍﺳﺖ،ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻨﺎﺏ ﭼﻨﺎﻥ ﻋﻘﻠﻰ ﺑﺮ ﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ،ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﺻﻞ ﻗﺎﺋﻢ ﺍﺯ ﻣﺘﺸﺎﺑﻬﺎﺕ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﻋﺎﺭﻑ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ،ﺩﺭ ﻣﻌﻘﻮﻟﺎﺕ ﺧﻮﺩ، ﻭﮐﺴﺐ ﺭﺣﻤﺘﻬﺎ ﻭ ﺷﻬﻮﺩﻫﺎﻯ ﻋﻘﻠﻰ،ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ(ﺍﺳﻢ ﺍﻋﻈﻢ)ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ، ﻭﭼﻮﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﺑﺮﺳﻨﺪ،ﻣﺤﮑﻢ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ.ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﻓﻬﻢ ﻭ ﻣﺤﮑﻢ ﻋﻘﻞ ﻟﺪﻧّﻰ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻭﻟﺎﻳﺖ ﺍﻟﻔﺒﺎﻯ ﺍﻭﻟﻴّﻪ ﻓﻬﻢ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ،ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﺁﺧﺮ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻳّﺖ،ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻬﺪﻯ ﻗﺎﺋﻢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ.که ﻈﻬﻮﺭﺵ ۵۵ ﻗﺮﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﻘﻠﻰ،ﻭ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﺑﺪﺍﻋﺎﺕ ﺫﻫﻨﻰ،ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ،ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﺘﻔﺎﻭﺕﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺼﻮﻝ ﻧﻮﻋﻰ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ . ﻫﻤﻪ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺑﺎ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻔﻮﻕ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ،ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﺭﺣﻤﺘﻬﺎﻯ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻋﻘﻠﻰ ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎﻯ ﮐﻢ ﻳﺎ ﺯﻳﺎﺩ، ﻭﻟﻰ ﺑﺴﻴﺎﮊﺭ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺗﻔﺎﻭﺕ،ﺑﺎﻫﻢ ﻓﺮﻕ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ.ﻭﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻓﺼﻮﻝ ﻧﻮﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ . ﻭ ﻟﺬﺍ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻭﺍﺻﻞ ﻧﻴﺰﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ،ﺩﻗﻴﻘﺎ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺷﻬﻮﺩﻫﺎﻯ ﻋﻘﻠﻰ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ،ﺩﺭﻙ ﻳﺎ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ،ﮐﻪ ﺍﺭﺷﺪ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻳﻦﻣﻘﺎﻡ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ،ﻫﻢ ﺩﺭ ﻋﻘﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ،ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﺍﻣﺮﻭﺯ،ﻭ ﺩﺭ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ . ﻭﺣﺘﻰ ﻭﺍﺻﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ،ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﮐﻨﻮﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺨﻠﻖ،ﺩﺭ ﻗﻮس ﻧﺰﻭﻝ ﺧﻮﺩ،ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﺑﺎﻳﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ.ﻭﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ، ﺭﻫﺒﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻭﺍﺻﻞ ﮐﺎﻣﻠﺪﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎن ﺒﻮﺩﻩ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺭﺟﻌﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﮐﻪ ﺣﺘﻰ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻬﺪﻯ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﻟﺬﺍ ﻫﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻪ ﺑﺨﻠﻖ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ،ﻫﻢ ﺑﺎﻣﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭﻫﻢ ﺑﻬﻤﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺮﺳﺪ. ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﻗﻮس ﻧﺰﻭﻝ ﻭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﺨﻠﻖ ﺧﻮﺩ، ﺳﻌﺎﺩﺕ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﻨﺪ.ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻧس ﮐﻤﺘﺮ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﮐﻤﺘﺮﻯ،ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ(ﻃﻰّ ﺍﻟﺄﺭﺽ)ﻭ(ﻃﻰّ ﺍﻟﻌﺼﺮ)ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺘﻰ ﺳﻠﻮﮐﻰ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺭﻭﺣﻰ ﺍﺳﺖ،ﻧﻪ ﻣﮑﺎﻧﻰ ﻳﺎﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﺎﺩﻯ .ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺮﮐﺘﻰ ﺟﻮﻫﺮﻯ ﺩﺭ ﻟﺎﻣﮑﺎﻥ ﻭ ﻟﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ. ﭘس ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭﺍﺣﺪﻯ ﮐﻪ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻣﻴﺮﺳﺪ، ﻫﺮﮐس ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ.ﻭ ﻓﻬﻢ ﺁﻧﻬﻢ ﺑﺸﮑﻠﻰ ﺍﺳﺖ. ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﻧﺴﺎﻥ ﻋﺎﺩﻯ،ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻚ ﻓﺮﺩ ﻧﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺮﺳﺪ.ﮐﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺣﺎﻝ ﻭﻣﻘﺎﻡ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﻭﻋﻘﻠﻰ ﺧﻮﺩﺵ، ﻭ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺩﺭﺟﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻧﻔس ﺣﻴﻮﺍﻧﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ. ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﻫﺴﺖ ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺑﺎ ﺩﺭﺟﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻧﻔس ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﻤﻰ ﮐﻨﺪ،ﺯﻳﺮﺍ ﻋﻴﺐ ﺍﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﻣﺎ که ﺴﻠﻮکی ﻨﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻗﺸﺮی اﺳﺖ.

ﺗﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺤث ﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﺩﺭﺍﻙ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎﺕ ﻭ ﻳﺎ ﺷﻬﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﻮﺩ. ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﺭﺳﻰ،ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺩﺭﺟﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻌﻴّﺖ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺗﺼﻮﺭ ﺫﻫﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﻭﺗﺰﮐﻴﻪ ﻧﺸﺪﻩ،ﮐﻪ ﺍﮐثرﻳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ،ﭼﻴﺰﻯ ﺟﺰ ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻔس ﺻﺎﺣﺒﺸﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺧﻠﺎﻑ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺧﻠﺎﻑ ﺍﺣﺴﺎس ﺣﻮﺍس ﺟﺴﻢ ﺍﺯ ﺍﺷﻴﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺩﺭ ﺗﺼﻮﺭ ﺫﻫﻨﻰ،ﺍﺻﻮﻟﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ،ﮐﻪ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﮊﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﺎﺋﻰ ﮐﻨﻨﺪ. ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺫﻫﻨﻰ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ،ﮐﻪ ﺧﺎﺹ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﻭ ﺍﻫﻞ ﮐﻠﺎﻡ ﻭ ﻣﺪﻋﻴﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺧﻮﺩ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻳﻚ ﻃﺮﺡ ﻋﻠﻤﻰﺍﺯ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﮊﻯ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻤﻌﺮفه ﻮﻣﮑﺎﻧﻴﺴﻢ ﻓﮑﺮ ﻭﺷﻨﺎﺧت ﺬﺍﺗﻴّﺎت ﺬﻫن ﻤﻴﺒﺎﺷﺪ، ﮐﻪ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ . ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﻭﻝ ﺑﺘﺠﺮﻳﺪ ﻭ ﺗﺰﮐﻴﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ،ﺗﺎ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﺎﺋﻞ ﮔﺮﺩﺩ.ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺒﺮﺳﻰ ﻣﮑﺎﻧﻴﺰﻡ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻧﻔسﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ. ﻣثلاﻣﻘﺪﻣﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ،ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻟﺎﻫﻴﺠﻰ،ﻃﺮﺡ ﻳﻚ ﺑﺤث ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﻳﻚ ﺩﻳﺪﻡ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺒﺤث ﺫﻫﻦ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻭﺗﺼﺪﻳﻖ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺖ.ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻤﻦ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﻯ،ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺑﻴﺎﻥ ﮔﺮﺩﺩ. ﮔﺮﭼﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﮊﻯ ﺧﻮﺩ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﺗﺠﺮﺑﻰ،ﻭ ﺩﺭ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎﺕ ﺑﺮﺍﺳﺎس ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻭ ﻓﺮﺿﻴّﺎﺕ ﺫﻫﻨﻰ ﺷﺨص ﻤﺤﻘﻖ،ﻭ ﺑﺎ ﺻﻠﺎﺣﻴّﺖ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻓﻦ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺑﺸﻮﺩ ﻳﺎ ﺑﻨﺤﻮﻯ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻟﻰ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻭ ﻋﻘﻠﻰ،ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻋﻘﻞ ﺟﻤﻌﻰ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮﺩﺩ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ،ﺣﺘﻰ ﺑﺸﮑﻞ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﻗﺎﻃﻊ ﻓﻠﺴﻔﻰ،ﻭ ﻳﺎ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻓﺎﺿﻠﻪ ﺍﺧﻠﺎﻗﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻰﻃﺮﻳﻘﺘﻬﺎﻯ ﺳﻠﻮﮐﻰ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻫﺴﺖ.ﮐﻪ ﻫﻤﮕﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻃﻞ ﻭﺣﺘﻰ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﮔﺮﻭﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺣﻖ ﻣﻨﺤﺮﻑ،ﻭ ﺍﺯ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﻭﺭﻭﺵ ﻭ ﻣﻠّﺖ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻨﻊ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﺰﮐﻴﻪ ﻧﻔس ﻧﮑﺮﺩﻩ، ﻭ ﻋﺎﺭﻑ ﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﮕﺮﺩﻳﺪﻩ،ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺁﻧﺮﺍ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ.ﻭ ﺣﺮﻑ ﻭ ﺍﻟﻔﺎﻅ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﭘﺎﻯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻭ ﺍﻣثال ﻋﻠﻰّ ﺑﺎﺯ ﻣﻴﺸﻮﺩ، ﮐﻪ ﻋﻠﻰّ ﺑﺎ ﻟﻌﺎﺏ ﺩﻫﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ،ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺏ ﻋﻠﻢ،ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺑﺎﺑﻰ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺏ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﻣﻨﻈﻮﺭ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﮔﻰ ﻟﻌﺎﺏ ﺩﻫﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩ،ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﮔﺮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺯﻳﺮﺍ ﻋﺎﺭﻑ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺫﻫﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭ ﺣﺘﻰ ﭘﺎﻯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﺘﻨﺰﻳﻞ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺯ ﻣﻴﺸﻮﺩ،ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﺫﻫﻨﻰ ﺑﻬﺘﺮ،ﻭ ﺯﺑﺎﻧﻰ ﮔﻮﻳﺎ ﺗﺮ ﻤﺒﻮﻟﻴﻚ ، ﻭﻭﺳﻌﺖ ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻮﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﻭ ﻃﺐ ﻋﺼﺒﻰ ﻭ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﻰ، ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎﺋﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﮐﻪ ﺑﺎﺯ ﺟﺎﻟﺐ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﮐﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺩﺭﺳﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎﺯ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺎﺯ ﮐﺎﺭﺷﺎﻥ ﻗﻄﻌﺎ ﺍﺯ ﮐﺎﺭ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﭘﺮ ﻣﺪﻋﺎ ﻭ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻥ ﺑﺎ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻭﮐﻤﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﺘﻨﺰﻳﻞ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻫﻢ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺍﻣﺎﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﺘﻨﺰﻳﻞ،ﻭ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﻢ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﮔﺮﺩﻧﺪ،ﺗﺎ ﻃﺮﺡ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﺍﭘﻴﺴﺘﻤﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﺑﻬﺘﺮﻯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ. ﻭ ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﻣﺪﺍﻡ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﻧﺴﺒﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.ﻭ ۵۵ ﻗﺮﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﻇﻬﻮﺭﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﺰﺩ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ،ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﮑﺮ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺣﺎﻝ ﻧﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ،ﺗﺎﺧﻮﺩﻣﻴﻤﻮﻧﻬﺎﺍﺯﺣﺎﻝﺧﻮﺩ.

ﻣﺘﺄﺳّﻔﺎﻧﻪ ﻋﻤﻠﺎ ﻣﻠﺎﺣﻈﻪ ﻣﻰ ﮐﻨﻴﻢ،ﮐﻪ ﺣﺘﻰ ﻣﺪﻋﻴﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﻗﺸﺮﻯ، ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻤﺘﻔﮑّﺮﺍﻥ ﻣﻨﮑﺮ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺧﺪﺍ،ﺑﺘﺠﺮﻳﺪ ﻧﻔس ﻭﺗﺰﮐﻴﻪ ﺁﻥ ﻧﻤﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﻃﻠﺎﻋﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺷﻬﻮﺩ ﺳﻤﺒﻮﻟﻬﺎﻯ ﻫﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﻭ ﺣﺘﻰ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﻰ ﻭﺻﻮﻝ ﻭ ﺷﻬﻮﺩ ﻫم ﺒﺎﺷﺪ، ﺗﮑﻔﻴﺮ ﻭﻣﻨﺤﺮﻑ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ و ﺑﺮﺃﻯ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ. ﻭﺗﻨﻬﺎ ﺑﮑﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﻣُﺮﺩﻩ،ﻭ ﺍﻧﺪﮐﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺑﺎﺭث ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.ﻭ ﺣﺪّ ﺍﮐثر ﻭ ﺑﺎ ﺧﻮﺵ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ،ﮐﻪ ﺑﺤﻘﺎﻳﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻧﻰ،ﺍﮐﺘﻔﺎﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ.ﻭﺑﺒﺤﻮﻯ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺣﺮﺍﻡ ﺍﺯ ﻣﻴّﺖ ﭘﻮﺳﻴﺪه ﻤﻴﮑﻨﻨﺪ. ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﻳث ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭﺣﺘﻰ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻧﻰ ﺭﺍ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﺮﺃﻯ ﺧﻮﺩ، ﻭﺑﺸﮑﻞ ﻗﺸﺮﻯ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻭﻣﺎﺩﻯ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ. ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺍﺭﺩ.ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻫﻢ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﻭ. ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻰ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺑﮑﺮ ﻭﻣﻨﺎﺳﺐ ﺯﻣﺎن ﺨﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻋﻠﻢ ﮐﺴﺒﻰ ﻓﻌﻠﻰ،ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﮐﻠﺎﻣﻰ ﻭﻣﻨﻄﻘﻰ، ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺣﺠﺎﺏ ﺍﻋﻈﻢ ﻭﻣﺎﻧﻊ ﺳﻠﻮﻙ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﺘﻔﮑّﺮ ﻣﺤﻘﻖ، ﻭ ﺑﺎﻋث ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﮔﺮﻭﻩ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﭘﻴﺮﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﻠﻤﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺧﻮﺩ ﺣﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﻭﻫﻢ ﻣﺎﻧﻊ ﺳﻠﻮﻙ ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﻭﻟﻰ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﮐﺴﺒﻰ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ،ﻭﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻟﻬﻰ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﻳث ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﺎ ﮐﺴﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻓﻮﺭﺍ ﻭ ﺳﺨﺖ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻧﻔس ﻧﺎﺧﻮﺩﺁﮔﺎﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭﻙ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ. ﻭ ﺑﻘﻮﻝ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ،ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ،ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﮐثرﻳّﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﺎﺗﻔﺎﻕ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﻀﻠﺎﻟت ﻮ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻣﻴﺒﺮﺩ.ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻔس ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺑﺠﺎﻯ ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻪ،ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﻣؤﻣﻦ ﺑﺘﺠﺮﻳﺪ ﻧﻔس ﻭﺗﺰﮐﻴﻪ ﻭ ﺗﻘﻮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ، ﻭ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮﺳﺪ. ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺩﺗﻰ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﻗﺖ،ﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺪّ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﺋﻰ ﻋﺒﺎﺩﺕ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎﺩﺗﻰ ﺟﺰﺋﻰ ﺳﺮﻫﻢ ﺑﻨﺪﻯ،ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﻭﺍﺟﺒﺎﺕ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻧﺪﮐﻰ ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻣُﺮﺩﻩ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ.ﻭ ﻧﻔس ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻧﻔس ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺴﻘﻮﻁ ﻭ ﻗﻬﻘﺮﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻣﻰ ﮐﺸﺎﻧﻨﺪ ﻭﻧﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﻘﺮّﺏ ﺧﺪﺍ . ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺎﺯﻳﻬﺎ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﻳﺎﻥ،ﻭ ﻣﮑﺘﺐ ﺳﺎﺯﻯ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﻠﺴﻔﻰ،ﻭﺣﺘﻰ ﻃﺮﻳﻘﺘﻬﺎﻯ ﺩﺭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻧﻈﺮﻯ،ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ ﻣؤﺳﺴﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻴﺪﺍﻣﻴﺸﻮﺩ.ﮐﻪ ﺻﻠﺎﺣﻴّﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﻭﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﭼﻮﻥ ﻫﺮﭼﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺴﺖ،ﻭ ﻳﺎ ﮐﺞ ﻓﻬﻤﻰ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﮐﺎﺭﻣﺎﺳﺎﺯ ﺭﻭﺡ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺩﺍﻍ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺟﻬﻨّﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺑﻰ ﮔﻨﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺎﻋث ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﺎﻳﻨﮑﻪ ﺍﮔﺮ ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻮﻡ ﻏﻠﻂ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺑﺎﻃﻞ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭﻣﻨﻄﻖ.ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺳّﻔﺎﻧﻪ ﺍﺳﺎس ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺸﻴّﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺯﻳﺮﺍ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ،ﻭﮐﺎﺭﻣﺎﺳﺎﺯﻯ ﺁﻥ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ،ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺗﻮﺑﻪ ﻭ ﺳﻠﻮﻙ ﻭﺷﻬﻮﺩﻫﺎﻯﺍﻟﻬﻰ،ﻧﻴﺰﻫﻢﮐﻤﺘﺮﺧﻮﺍﻫﺪﺑﻮﺩ.

ﻋﻠﻮﻡ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﻫﻢ ﻣﻔﻴﺪ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ.ﻭﻋﻴﺐ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺭﻭﺡ ﺳﺎﻟﻚ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﻚ ﺑﺎﺷﺪ،ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺳﻮﺩ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺑﺠﻮﻳﺪ،ﻗﻬﻘﺮﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﺍﻭ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﺳﺎﻟﻚ ﺍﻟﻬﻰ ﻭﻣﺘّﻘﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ،ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﺍﻩ ﺗﺮﻙ ﺳﻠﻮﻙ ﮐﻨﺪ،ﺑﺎﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﮐﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺗﺨﺼﺺ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﺋﻰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ،ﺑﺎﻋث ﮐﺎﺭﻣﺎﺳﺎﺯﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻏﻀﺐ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻣؤﻣﻨﻰ ﺍﻭﻝ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪ،ﻭ ﺳﭙس ﺑﺘﺠﺮﺑﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺗﮑﻨﻴﮑﻰ ﻭ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ،ﻗﻄﻌﺎ ﮐﺎﺭﺵ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻓﮑﺮ ﭘﻮﻝ ﺳﺎﺯﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﺵ ﻧﻤﻰ ﮐﻨﺪ،ﻭ ﺑﻔﮑﺮ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﺭﻑ ئﺷﺪ ﺑﻌﺪ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺠﺮﺑﻰ،ﻭﻳﺎﺣﺘﻰ ﺑﻌﺪﺍ ﺑﻔﻠﺴﻔﻪ ﺑﭙﺮﺩﺍﺧﺘﻮ ﻳﺎﺭﺟﻞ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﮐﻠﺎﻣﻰ ﺁﺧﻮﻧﺪﻭ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻨﻄﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ.ﺗﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺧﻠﺎﺻﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ ۱ - ﺗﺼﻮﺭ ﺣﺴّﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﺪﻥ ۲ - ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﺪﻥ ﮐﻠّﻰ ﺷﻴئ،ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻮﻋﻰ ﺷﻴئ ۳- ﺗﺼﻮﺭ ﻭﺗﺨﻴﻠﺎﺕ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ،ﮐﻪ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ،ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻫﻮﺳﻬﺎﻯ ﻧﻔس ﺍﺳﺖ ۴- ﺗﺼﻮﺭ ﺷﻬﻮﺩﻯ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﻮﺩ ﻣﺼﻄﻔﻮﻯ.

۵- ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻋﻘﻠﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﺘﻨﺰﻳﻠﺎﺕ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻋﺎﺭﻑ ﺩﺭ ﻧﻮﺁﻭﺭﻯ،ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﺯ ﺑﺘﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﺑﺤث ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻳﻢ،ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻥ،ﺍﮔﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻥ ﻣﺸﺨّﺼﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﻳﻚﻓﺮﺩ ﮔﺮﺩﺩ،ﺑﺎﺯ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ . ﻭ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﻠّﻰ ﺁﻥ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻭﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻟﺤظه اﻯ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﺮﺩ،ﺍﺯﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﺣﺴّﻰ ﻭ ﺟﺰﺋﻰ، ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ.ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎ ﻋﻤﻠﺎ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻮﻋﻰ ﺷﻴئِی ﺭﺍ ﻟﺎﺯﻡ ﺩﺍﺭﻳﻢ.ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺫﻫﻨﻰ،ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻮﻋﻰ ﻭ ﮐﻠّﻰ،ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺩﺭ ﮐﺎﺩﺭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻯ ﺍﺳﺖ. ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺧﻮﺩﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﻭ ﻓﺮﺩﻯ،ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻳﻢ،ﻓﻮﺭﺍ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻨﺎﻡ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕﺟﺰﺋﻰ،ﻭ ﺣﺴﻰ ﺑﻌﺪﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ. ﺍﻭﻝ ﻳﻚ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻮﺭﻯ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ،ﺗﺎ ﺫﻫﻦ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﻄﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﻧﺎﺭﺳﺎﻯ ﺧﻮﺩ،ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺤﻴﺎﺕ ﻓﮑﺮﻯ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻧﭙﺎﺷﻴﺪﻥ ﺑﮑﺎﺭﺵ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺪﻫﺪ.ﻭ ﺍﻟّﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ،ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﮐﻮﺭ ﺑﺤﻘﺎﻳﻖ ﻧﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎ، ﺑﺎ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺟﺰﺋﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﺭﺳﻰ،ﻭ ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﮐﻠّﻰ ﺧﻮﺩ،ﺩﻭﭼﺎﺭ ﺧﻠﻂ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻭﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺑﻬﺎﻡ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎﺭﻯ ﻋَﺒَث ﺫﻫﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺤﺘﻮﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺑﻠﮑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻬﺎﻯ ﻗﺒﻠﻰ ﻭ ﻗﺪﻳﻢ ﺍﻭﺭﺍ ﻫﻢ ﭘﺮﻳﺸﺎﻥ ﻣﻴﮑﻨﺪ. ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﮑﺮ ﻭﺗﻔﮑّﺮﻯ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ.ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ . ﻭﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺪﻳﺪ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺭﺍ، ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﻠﺴﻠﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﻰ ﻫﺎ ﻭﻣﺤﺘﻮﻳﺎﺕ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻏﻠﻂ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﮐﻨﺪ،ﺁﻏﺎﺯ ﻣﺮﺣله اﻯ ﻣﺮﮒ ﺑﺎﺭ ﺣﻴﺮﺕ ﻭ ﮔﻴﺠﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻓﻬﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﺮﮒ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﺟﻨﻮﻥ ﻭ ﻗﻬﻘﺮﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻫﻞ ﮐﻠﺎﻡ،ﮐﻪ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺧﺪﺍﺭﺍ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻭ ﺍﺻﻮﻟﻰ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻄﺒﻴﻖﺩﻫﻨﺪ،ﺑﺪﺍﻥﺩﻭﭼﺎﺭﻣﻴﺸﻮﻧﺪ،ﻭﻫﺮﮐسﺩﺭﺳﻄﺢﺧﻮﺩ.

ﺍﻳﻦ ﻣﮑﺎﻧﻴﺰﻡ ﺫﻫﻨﻰ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ،ﺑﺎ ﮐﻤﻚ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ،ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻓﻄﺮﻯ ﺑﺸﺮﺍﺳﺖ.نه اﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ.ﺑﻌﺪﺍ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻭﺯﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺫﻫﻦ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ،ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﺪﺗﻰ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻭﻣﻮﻗّﺖ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﻴﻮﻯ ﻭﻣﺎﺩﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﺪ. ﻭﻟﻰ ﭘس ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺫﻫﻦ ﺷﺨﺺ،ﺩﻭﭼﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﻴﺮ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎ ﻭﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﺍﮐثرﺍ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻭﮐﺎﻣﻠﺎ،ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﻭﺍﻗﻊ،ﻭ ﺁﻥ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ،ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺃﺑﺪﻳّت ﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺮﻳﺸﺎﻥ ﻓﮑﺮﻯ ﺑﻴﺎﺑﺪ،ﻭ ﻳﺎ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎً ﺍﺳﻴﺮ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺟﻬﺎﻯ ﻏﻠﻂ،ﺩﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﺑﺎﻃﻞ ﮔﺮﺩﺩ.ﻭ ﻣﺘﺄﺳّﻔﺎﻧﻪ ﻣﺘﻔﮑّﺮﺍﻥ ﻏﻴﺮ(ﻋﺎﺭﻑ ﺑﺎﻟﻠﻪ)ﺑﺸﮑﻞ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﺑﻠﮑﻪ ﻋﺎﺭﻑ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻟﻔﻈﻰ ﻭﻭﻫﻤﻰ،ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﻋﻰ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﻨﺪ. ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻮﺋﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺪﻟﺎﻝ ﻫﻢ ﻧﺒﺮﺩﻩ،ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻤﭙﺎﺷﻰ ﻭ ﮐﺸﺶ ﻫﺎﻯ ﻧﻔس ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺷﺨﺼﻰ ﺍﺳﺖ. ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ،ﺩﺍﺭﺩ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻠﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﺪﮔﻰ،ﻭ ﺳﻘﻮﻃﻬﺎﻯ ﻣﮑﺮﺭ ﻓﮑﺮﻯ ﺩﺭ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻋﻠﻢ ﺣﺠﺎﺏ ﺃﻋﻈﻢ ﺍﺳﺖ،ﺑﮑﺪﺍﻡ ﺟﻬﻨّﻢ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻳﻬﺎﻯ ﮐﺸﻨﺪﻩ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺒﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻠﺦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﻟﻎ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﻚ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ.ﻭ ﺣﺘﻰ ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﻭ ﮐﻠﺎﻣﻰ ﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻳﻦ ﻋﻠّﺖ ﻗﻬﻘﺮﺍ دﺭ ﭘﻴﺶ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﺎﺯﮐﻰﻫﻢﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪﮐﻪﺧﻮﺩﺭﺍﭘﺮﺳﺘﻴﺪﻫﺎﻧﺪ.

ﺍﻟﺒﺘﻪ ﮐﻪ ﻃﻔﻞ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭﺵ ﻏﻠﻂ،ﺩﺍﺭﺩ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺑﺴﻄﺢ ﻋﻘﻞ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ.ﻭﻟﻰ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﮔﻨﺎﻫﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺭﺩ.ﻭﻟﻰ ﻣﺸﮑﻠﺎﺗﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻠﻮﻍ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ،ﻭ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺩﺭﺳﺖ ﺧﺪﺍ ﻇﻬﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ. ﺍﻣﺎ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻋﺎﻗﻞ ﺑﺎﺷﺪ،ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻮ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺧﻮﺩ،ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﺰﮐﻴﻪ ﻧﻔس ﻭ ﻋﺒﺎﺩﺗﻰ ﺳﻠﻮﮐﻰ،ﮐﻤﻚ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻭﺭﺍ ﺑﭙﻴﺮ ﺭه ﺮﻓته اﻯ ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ.ﺁﻥ ﻭﻗﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ،ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎ ﻭ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﻭﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺫﻫﻨﻰ ﺭﺍ،ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻭﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺸﮑﻠﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﺻﻄﺎﺡ ﻧﻔس ﺭﺍ ﺑﮑﺸﺪ. ﺣﺎﻝ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻚ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺘﻬﺎﻯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺳﻠﻮﮐﻴﺶ،ﺑﺪﺍﻥ ﻧﻮﻉ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻭ ﻓﻨﺎ ﻣﻴﺮﺳﺪ.ﻭ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﺧﻮﺩ،ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺗﺶ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻣﻴﮑﻨﺪ،ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺭﻩ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺧﺎﺹ ﺧﺪﺍ ﻣﻴﺸﻮﺩ.ﺗﺎ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﺪ.ﮐﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﮐﻤﺎﻝ ﺷﻬﻮﺩ ﺗﺎ ﻗﺎﺋﻢ ﻭ ﻋﺮﺵ ﺑﺮﺳﺪ.ﻫﻤﺎﻥ ﺣﺎﻟﻰ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺍﻋﻈﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﺍﺷت اﻳﻨﺠﺎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺫﻫﻦ ﺍﻳﻦ ﺷﺨص اﺻلی ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻧﻮ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎ ﻭﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺳﻠﺴله هاﻯ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻴﺮ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻭﻟﻰ ﻧﺘﺎﻳﺢ ﺑﻰ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺩ.ﻭﻫﻤﮕﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎﺣﺪﻭﺩﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺠّﺐ،ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﺑﺎﻃﻞ،ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﻣﺎﺩﻯ،ﻭ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻔﺶ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﺘﻮﻗّﻒ ﻣﻴﺸﻮﺩ، ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ. ﺑﻄﻮﺭﻯ ﮐﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻚ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻭﺗﺰﮐﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻧﻔس ﻭﺫﻫﻦ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﻑ ﺑﻠﻮﻍ ﻭ ﺷﻬﻮﺩ ﻧﻬﺎﺋﻰ ﻧﻮﺭ ﻗﺎﺋﻢ ﺍﺳﺖ، ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﮐﻠﻴّﻪ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺟﺰﺋﻰ ﻭﺣﺴّﻰ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻧﻤﻰ ﺷﻨﺎﺳﺪ،ﻳﺎ ﭼﻮﻥ ﻣﺠﻨﻮﻥ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ. ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻮﺭﻯ ﻭﻧﻮﻋﻰ ﺍﺷﻴاء ﺍﺳﺖ. ﻭﻟﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺳﺮﺑﻠﻄﻒ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﺳﺎﻟﻚ ﺑﺼﺪ ﺩﺭ ﺻﺪ ﺑﺮﺳﺪ،ﻭﺩﺭﻣﺮﮒ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺑﻴﻔﺘﺪ.ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﺪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺳﻠﻮﻙ ﻭﺗﺰﮐﻴﻪ،ﻭﺧﻴﻠﻰ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﻮﻗّﻊ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﻟﻚ،ﺍﻭﺭﺍ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭﮐﺎﻣﻞ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ. ﻭﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﺨﻠﻖ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ،ﻭ ﺩﺭﻙ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺟﻮﺋﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ،ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻋﻤﻞ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺑﻬﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﺎﺯﻯ ﻫﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰ،ﻭ ﭘﻰ ﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻯﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎ،ﺑﻘﺼﺪ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ﻭ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﻯ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳّﻮﺏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ،ﮐﻪ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺳﻤﺒﻮﻟﻬﺎﻯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺍﺳﺖ، ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﻭﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺃﻫﻞ ﻭﺍﺣﻮﺍﻝ ﺍﻭ،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮﻯ ﺑﺎﺯ ﻣﻴﮕﺮﺩﺍﻧﺪ. ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴّﺖ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻩ،ﻭ ﺑﻴﻤﻪ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﻋﺪﻡ ﻗﻬﻘﺮﺍﻯ ﻣﺠﺪﺩ ﺭﻓﺘﻦ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭﺍﻳﻦ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑﻬﺸﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺍﺻﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ. ﮐﻪ ﺑﻘﻮﻝ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ،ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﻪ(ﻟﻤﻦ ﺧﺎف ﻤﻘﺎﻡ ﺭﺑّﻪ ﺟﻨّﺘﺎﻥ ﻭﻣﻦ ﺩﻭﻧﻬما ﺠﻨّﺘﺎﻥ) ﮔﻔته ﺸﺪ.ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰ ﻭ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺤﺴﺎﺏ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ که ﻴﮑﻰ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ،ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﮐﺎﺭﻩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴّت هستند.ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺳﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﺷﺪﻩ.ﻭ ﻳﮑﻰ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮﺍﺏ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ،ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺳﻴﺎﺣﺘﻰ ﻭﮔﺮﺩﺵ ﺩﺭ ﻋﻮﺍﻟﻤﻰ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ، ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﻫﺪﺍﻳﺘﻬﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺩﻳﺪﺍﺭﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ، ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻫﻔﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺟﺎﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﻳﺪ،ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ.ﻭ ﺣﺘﻰ ﻃﻔﻮﻟﻴّﺖ ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻔﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﭽﺸﻢ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ،ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻴﮑﻨﺪ.ﻭ ﺍﻳﻦ ﻃﻔﻞ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ،ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ،ﻭ ﺑﺮﻧﮓ ﺷﻴﺮ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﺋﻰ ﺟﺎﻟﺒﻰ،ﮐﻪ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﻣﺎﺩﺭﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎ،ﮐﻪ ﭼﻪ ﺣﻮﺭﻳﻪ ﻫﺎﺋﻰ،ﻭ ﻳﺎ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺯﻳﺒﺎﺋﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ . ﺟﺎﻟﺐ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﮐﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﻧﻮﻋﻰ،ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺎﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ.ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣﺸﺨّﺺ ﻭ ﺟﺰﺋﻰ ﺑﺸﻮﺩ. ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ (ﺍﻧﺴﺎﻥ) ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺫﻫﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺪﺍﻧﻴﻢ.ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺟﺰﺋﻰ ﭼﻮﻥ ﺯﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻨﻴﻢ. ﺁﻧﻮﻗﺖ ﻣﻌﻨﻰ ﮐﻠّﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﻧﺴﺖ. ﭘس ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ،ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ،ﻫﻢ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺣﺴﺎس ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﮑﻨﻴﻢ،ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ. ﻣثلا ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﮐﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﮐﺎﻣﻠﺎ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻌﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﻤﺎﺋﻴﻢ، ﻭ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻣثلا ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭﺷﺖ ﺗﺮ ﻭﺗﺼﻮﺭ ﮐﻨﻴﻢ. ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ 300 ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ،ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﺍ،ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﮐﻤﻰ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻨﻴﻢ.ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﻫﻢ ﺍﺧﺘﻠﺎﻑ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺣﺎﻝ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ.ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻴﭻ ﻓﺮﺩﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﻤﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ . ﻭﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﻫﻢ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ،ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺼﻮﺭ ﺟﺰﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﻮﺩ. ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺷﻬﻮﺩ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻭﺍﺻﻞ ﺑﻘﺎﺋﻢ ﺭﺍ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﺋﻰ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻭ ﻣﺒﻬﻢ،ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺑﻮﺍﺻﻞ ﺧﻮﺩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻴﺪﻫﺪ.ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘس ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﻭ ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻘﻠﻰ ﺧﺎﺹ ﺑﻮﺍﺻﻞ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻫﺪ.ﮐﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﺩﺍﺩﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍی اﻭ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎﺕ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ. ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭﻭﺣﻰ ﻭ ﺣﺪس ﻫﺎﻯ ﺻﺎﺩﻕ ﺍﻭﻟﻴﺎ،ﻧﻤﻮﻧﻬﺎﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺘﻔﮑّﺮ،ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ.ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪﺑﺎ ﺳﻨﺠﺶ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﻭﻣﻌﻘﻮﻟﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺸﺮ،ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﻧﻮ ﺁﻭﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﺳﻄﻮﺡ ﻋﺎﻟﻰ ﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻓﮑﺮﻯ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﺪﻫﺪ. ﭘس ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻫﻤﻪ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺗﻨﺰﻳﻞ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻯ ﮐﻠّﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﻟﻬﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎ ﻭﻣﺎﺩﻯ ﮐﺮﺩﻥ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻏﻴﺮ ﻣﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﺴم ﺒﺎﻫﻢ ﻓﺮﻕ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ.(ﺍﻟﻬﺎﻡ)ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﻋﺎﺭﻑ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺤﻮﻯ ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﻚ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ،ﻭﺣﺘﻰ ﻓﻠﺴفه اﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﺳﺖ ﻳﺎ ﻏﻠﻂ ﺭﺍ ﺗﻨﺰﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ،ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻨﺪ. ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ،ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ.ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ،ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺑﺘﺼﻮﺭ ﻣﻴﺮﺳﺪ . ﻭ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻭ ﺭﺣﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ،ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻭﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﻫﺴﺘﮑﻪ ﺁﻟﻮﺩه ﺒﻨﻔس ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ.ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺤﮑﻤﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺸﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﻧﺪ. ﻭ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺪﻡ ﺍﻭﻝ ﺗﻨﺰﻳﻞ ﺁﻥ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ،ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺑﺎﺯﻯ ﻧﻔﺶ ﻫﻮﺳﺒﺎﺯ ﻭ ﻧﻔﻊ ﺟﻮﺋﻰ ﻭ ﻟﺬﺕ ﻳﺎﺑﻰ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ.ﻭ ﺗﺪﺍﻋﻰ ﻫﺎﻯ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﺫﻫﻨﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ.ﮐﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻣﺮ ﻗﻬﻘﺮﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻳﻌﻨﻰ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ،ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻀلاﻟﺖ ﻭﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﺍﻭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺟﻬﻨّﻢ ﺳﺎﺯ،ﻭﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻧﻔس ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ،ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻧﻔس ،ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﺫﻫﻦ ﻓﻌﻠﻰ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ.ﺗﺎ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﮐﻤﻚ ﮐﻨﺪ،ﻭ ﻣﺎ ﺻﺒﺮ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﻟﺎﺯﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻧﻔس ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻪ ﭘﻴﺮ ﺭﻫﻨﻤﺎ،ﻭﻣﻌﻠﻢ ﻋﻤﻠﻰ ﺳﻠﻮﻙ،ﻧﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻑ ﻭﻣﺠﺘﻬﺪ،ﺑﺘﺠﻠّﻴﺎﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺳﻴﻢ.ﻭ ﺻﻠﺎﺣﻴّﺖ ﮐﺎﺭﻯ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﮑﺮ ﮐﺮﺩﻥ،ﮐﻪ ﻣﺎﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺠﻬﻨّﻢ ﻧﺒﺮﺩ،ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺳﻴﺪ .

ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﺩﻳﮕﺮ،ﺍﮔﺮ ﻳﻚﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ، ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺟﻤﻊ ﺩﺍﺷﺘﻪ،ﻭﺑﻨﺎﻡ ﻧﻮﻉ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪه ﻤﻴﺸﻮﺩ.ﻃﺒﻖ ﻣثاﻝ ﺃﻫل کلاﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺫﻫﻨﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﻭﺍﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺁﻧﺮﺍ(ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺐ)ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ،ﭼﻮﻥ ﺻﻔﺖ ﻧﺎﻃﻖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺘﻔﺮقه اﻯ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،ﺁﻧﺮﺍ(ﺟﻨس)ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﭼﻮﻥ ﺣﻴﻮﺍﻧﻴّﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،ﺁﻧﺮﺍ(ﻓﺼﻞ ﺑﻌﻴﺪ)ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ.ﭼﻮﻥ ﺣﺴﺎس ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﺣﻴﻮﺍﻧﻴّﺖﺍﻧﺴﺎﻥ .ﻭ ﺟﻨس ﻧﻴﺰ ﻗﺮﻳﺐ ﻭ ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﻮ ﺟﺴﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻴﻮﺍﻧﻴّﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ . ﻭ ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺎﻟﺎ ﺑﺠﻨس ﺑﺎﻟﺎﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻨﺴﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ.ﻭ ﺁﻧﺮﺍ (ﺟﻨس عاﻟﻰ)ﻭ ﺟﻨس ﺍﻟﺄﺟﻨﺎس ﮔﻮﻳﻨﺪ.ﭼﻮﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ،ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨس ﺁﻧﺮﺍ(ﺟﻨس ﺳﺎﻓﻞ) ﮔﻮﻳﻨﺪ. ﻭ ﺍﮔﺮ ﻭ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﺍﻳﺪﻩ ﮐﻠّﻰ،ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎ ﺑﻌﺾ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷته ﺑﺎﺷﺪ، ﺁﻧﺮﺍ (ﺫﺍﺗﻰ) ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﺎﺷﺪ(ﻋﺮﺽ ﺧﺎﺹ)ﻭ ﺍلاّ (ﻋﺮﺽ ﻋﺎﻡ) ﺍﺳﺖ. ﭼﻮﻥ ﺿﺎﺣﻚ ﻭ ﻣﺎﺷﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ. ﺩﺭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺎﺭﺍﮔﺮﺍﻑ ﺑﺎﻟﺎ،ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭﻟﻰ ﻋﻤﻠﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻣﺤﺎﻝﺍﺳﺖ،ﻭﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ.ﻭﺧﻮﺩ ﺑﺎﻋث ﺧﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺧﻄﺎﻫﺎﻯ ﺫﻫﻦ ﺩﺭﺗﺨﻴّﻞ ﺍﻣﻮﺭ ﻏﻴﺮ ﺣﻘﻴﻘﻰ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺗﺪﺍﻋﻴﻬﺎﻯ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ. ﺍﻣﺎ ﻳﻚ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺍﻟﻬﻰ،ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﮑﺎﻣﻞ ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺪﻫﺪ،ﺍﻟﮕﻮﺋﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺻﻔﺎﺕ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ.ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ، ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻟﺎﺕ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻥ، ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺍﻳﺪﺁﻝ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴّﺖ،ﻭﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺁﻧﺮﺍ(ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺷﻬﻮﺩﻯ)ﻭﻭﺟﻮﺩﻯ ﻧﺎﻣﻴﺪ،ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺫﻫﻨﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺣَس ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻴﺴﺖ.ﻓﻠﺎﺳﻔﻪ ﻭ ﺍﻫﻞ ﮐﻠﺎﻡ ﺳﺮ ﻭ ﮐﺎﺭﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺑﺎ(ﮐﻠّﻰ ﻫﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰ)ﺍﺳﺖ.ﻧﻪ ﭼﻮﻥ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺘﺼﻮﺭﺍﺕ(ﮐﻠّﻰﺷﻬﻮﺩﻯ) ﻭﻭﺟﻮﺩﻯ ﺳﺮ ﻭﮐﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻣﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺎﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ ﻭﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﮑﺮﺩﻧﻰ،ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻣﻰ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ. ﺿﻤﻨﺎ ﻓﺮﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﻭﺯﻧﺪﻩ،ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺸﺨّﺼﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺰﺋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ،ﻧﻪ ﮐﻠمه اﻯ ﭼﻮﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ. ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺯﻧﺪﻩ ﮐﻪ ﺍﻟﮕﻮﻯ ﺍﺧﻠﺎﻗﻰ ﻭﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ،ﺧﻮﺩ(ﺑﺘﻨﻬﺎﺋﻰ ﺍﻣّﺘﻰ)ﭼﻮﻥ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺳﺖ.ﻳﻚ ﻧﻮﻉ ﺣﻘﻴﻘﻰ،ﻳﺎ ﻧﻮﻉ ﺑﺪﻭﻥ ﮐثرﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻥ،ﮐﻪ ﻓﺮﺩﻯ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺘﻰ ﺑﺎﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻣﺎ ﺷﺨﺺ ﻗﺎﺋﻢ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﻮﺩ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ (ﻓﺮﺩ ﻧﻮﻉ) ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺘﻨﻬﺎﺋﻰ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻤﻪ ﺻﻔﺎﺕ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺍﻓﺮﺍﺩﺵ،ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩﺵ ﺫﻫﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ،ﻭ ﻓﻌﻠﺎ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﻭﻟﻰ(ﻭﺟﻮﺩﻯ ﺷﻬﻮﺩﻯ) ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩﺵ ﺑﺎ ﺻﻔﺎﺕ ﺣﺴﻨﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ. ﮐﻪ ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻡ ﻣﻬﺪﻯ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ،ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺸﻴﺪ. ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺣﻘﻴﻘﻰ،ﻳﺎ ﻓﺮﺩﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ،ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﮐﻪ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﻗﺎﺋﻢﻭ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﻟﺪﻧّﻰ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭ ﺑﻰ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻳﺎ ﺑﻘﻮﻝ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﮐﺮﻡ،ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻫﺰﺍﺭ ﭘﺮﺩﻩ ﻧﻮﺭ ﻭ ﻇﻠﻤﺖ،ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﺎ ﺧﺪﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﻟﻠﻪ ﻣﻠﺎﺣﻈﻪ ﮐﺮﺩ.ﮐﻪ ﺳﻤﺒﻮﻟﻬﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﺮﺵ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ.ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺿﺎ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻧﻴﺰ،ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺘﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺳﻨﺪ،ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻫﺎﻯ ﺑﺮﺗﺮ،ﺍﺯ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﺳﻴﺪ. ﻳﻌﻨﻰ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﻄﻠﻖ ﻓﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺯﻝ ﺗﺎ ﺍﺑﺪ ﮐﻪ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ،ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ . ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﻫﺮ ﺻﻔﺘﻰ،ﮐﻪ ﺩﺭﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺘﻨﻬﺎﺋﻰ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﻋﻬﺎﻯ ﺑﻌﺪﻯ،ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﺎﻧﺒﻴﺎ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﻯ ﻓﺮﺩ ﻫﺴﺖ. ﻭﭼﻮﻥ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﻳّﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﻢ،ﮐﻪ ﺍﺻﻮﻟﺎ ﮐثرﺗﻰ ﻧﻴﺴﺖ، ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﮑﺮﺍﺭﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﻧﮑﺮﺩﻩ، ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺍﺯ ﻭﻳﺮﻭﺳﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭﻣﺎﺩﻭﻥ ﺁﻥ،ﺗﺎ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ،ﻫﻤﻪ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ ﺩﺭ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﻧﻮﻋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻭﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﻴﺰ،ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﻋﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ. ﭼﻮﻥ ﺩﻭﻣﻰ ﻣثل ﺧﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ. ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭ ﺗﻮﺍﻟﻰ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺻﻔﺎﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﻔﺎﺕ ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻭ ﺍﻳﺪﺁﻝ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﻗﺒﻠﻰ، ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺻﻔت ﺠﺪﻳﺪ ﺑﺮﺗﺮی ﺪﺭ ﻗﺎﺋﻢ ﺭبّ النوﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺟﻤﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﻭﺣﺘﻰ ﺍﻳﺪﺁﻝ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﺍﺭﺑﺎﺏ ﻧﻮﻉ، ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻇﻬﻮﺭﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺗﻰ ﻣﺘﺠﻠّﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﺗﺎ ﺍﺑﺪﻳّﺖ ﻃﻰ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﻣﺘﻮﺍﻟﻰ، ﻭ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺍﺭﻭﺍﺡ ﺷﺨﺼﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﮔﺮ ﺑﺘﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺳﻠﻮﮐﻰ ﺧﻮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﺭﺟﻌﺘﻬﺎﻯ ﺑﺎﻟﺎﺗﺮ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ . ﺍﺻﻮﻟﺎ(ﻧﻮﻉ ﺣﻘﻴﻘﻰ)ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻨﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ.ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﻮﻋﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﭼﻨﺎﻥ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ، ﻭ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﮐﻪ ﺣﺪّ ﻓﺎﺻﻞ ﮐﺸﻴﺪﻥ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻴﺴﺖ.ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺠﺪﺩ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻋﻰ ﺍﻳﺪﺁﻝ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ،ﮐﻪ ﻣﺎ ﺫﻫﻨﺎً ﺍﻧﺘﺰﺍﻉ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ،ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﻮﺩ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ،ﮐﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﮑﺎﻣﻠﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﺪ ﻓﻌﻠﻰ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺫﻫﻨﺎً ﻓﺮﺽ ﮐﺮﺩه اﻳﻢ،ﻭ ﻫﺮ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺷﻬﻮﺩ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺭﺍ ﺭبّ اﻟﻨﻮﻉ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﻠﮑﻮﺕ ﻭ ﺟﺒﺮﻭﺕ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.ﻭ ﻳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ.ﻭ ﭼﻪ ﺭﺍﺑطه اﻯ ﺍﺟﺮﺍﺋﻰﺑﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﺂﻧﻬﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻣﻨﮑﺮ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻫﺎ ﺑﺸﻮﻡ، ﻣﻨﮑﺮ ﻣﺮﺍﺗب اﺟﺮﺍﺋی اﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺗﻮﻟﺪﺵ ﻧﻴﺴتیم . ﻣﻌﻨﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣثلا ﻭﻳﺮﻭس ،ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ﺑﻰ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺟﻠﻮ ﺑﺮﻭﺩ.ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﻇﺮﻓﻴّﺖ ﺟﺴﻤﻰ ﻭ ﺫﻫﻨﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﻮﺩ.ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﺑﺮﺗﺮ ﺟﺴﻢ ﻭ ﻧﻔس ﻭ ﺭﻭﺡ،ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺭﺟﻌﺖ ﺑﺠﻬﺎﻥ ﻭﺩﺭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻰ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﺩ،ﻭﻟﻰ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻇﺮﻓﻴّﺖ ﺫﻫﻨﻰ ﻭﺟﺴﻤﻰ ﺩﺭ ﮐﺮﺍﻣﺎﺕ ﺑﺎﻟﻘﻮّﻩ ﺍﻭ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﺪ ﺟﻠﻮ ﻣﻴﺮﻭﺩ.ﺩﺭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ،ﺑﺸﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮﺳﺪ. ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﺎﻡ ﺭبّ اﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﮔﺬﺍﺭﺩه اﻳﻢ. ﻭ ﻟﺬﺍ ﻫﻤﻪ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺑﺸﺮﻯ، ﻳﻚ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﻇﻬﻮﺭ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺟﻌﺖ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﻧﺪ.ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺧﻮﺩ،ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻬﺎﺋﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. ﺿﻤﻨﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﻟﺎ،ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺻﻔﺎﺕ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ،ﮐﻪ ﻫﺮ ﻓﺮﺩ ﺻﻔﺘﻰ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ.ﻭﻭﻗﺘﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﺒﺎﻟﺎﺗﺮ ﻣﻴﺒﺮﺩ، ﺑﺼﻔﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻣﻴﺮﺳﺪ. ﮐﻪﺣﺎﻭﻯ ﺗﻤﺎﻡ ﺻﻔﺎﺕ ﻣﺎﺩﻭﻥ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻭ ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﺋﻢ ﺁﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﻭﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮع ﺒﺸﺮﻯ، ﺩﺭ ﺟﺒﺮﻭﺕ (ﺻﻔﺖ ﺍﻟﺼﻔﺎﺕ)ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﻫﻢ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﮐﻪ ﺗﺪﺍﺧﻠﻰ ﻭ ﺗﻀﺎﻣﻨﻰ،ﻫﺮﺻﻔﺖ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺯﻳﺮ ﺩﺳﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺟﺴﺘﻦ ﻫﺮ ﺻﻔﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻚ،ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺴﺘﻦ ﺻﻔﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ. ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮعه اﻯ ﻣﺤﺪﻭﺩ، ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﺍﺕ ﻟﺎﺯﻡ ﺭﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩ.ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺯ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﻭ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺭبّ اﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ.ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ ﺴﺐ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺻﻔﺎﺗﻰ،ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻥ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺭﺳﻴﺪ.ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺷﻬﻮﺩ ﺭﻭﺵ ﺳﻠﻮﮐﻰ ﻭ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮﺁﻥ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻴﮑﻨﻢ . ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺭﻩ ﺭﻓته اﻯ ﺑﺎﺷﺪ،ﻭﺷﺨﺺ ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ،ﻭ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺍﺯ ﺮﭼﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﻪ ﺩﻧﻴﻮﻯ ﻭﭼﻪ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﻋﺎﺩﺍﺕ ﻧﻤﻮﺩ،ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻪ ﭘﻴﺮ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﺍﻭﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ ، ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﭘس ﺍﺯ ﻣﺸﻴّﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺣﺼﻮﻝ (ﺑﺪﺍﻯ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ) ﻓﺮﺩ ﺷﺨﺺ ﺳﺎﻟﻚ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻭ ﺻﻔﺖ ﺍﻟﺼﻔﺎﺕ ﻗﺎﺋﻢ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻠّﻰ ﺍﺳﻢ ﺃﻋﻈﻢ ﺑﺮﺳﻴﻢ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﺨﻠﻖ،ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﺍﻟﻬﻰ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮐﻠّﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺳﻠﻮﻙ ﺧﻮﺩ،ﺑﺘﻨﺰﻳﻞ ﺍﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ. ﺍﺻﻞ ﺗﺪﺭّﺝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﺪﺍﺭﺝ ﺗﺸﮑﻴﮑﻰ،ﮐﻪ ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﻟﺎﺯﻣﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﺍﺻﻞ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ،ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﻠﻮﻙ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﻭﺵ ﺷﻬﻮﺩ ﻣﺤﻤﺪﻯ،ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻟﺤﻈﻪﺑﻠﺤﻈﻪ ﺍﻟﻬﻰ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺪﺍﻫﺎﻯ ﻣﮑﺮﺭ ﺩﺭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻓﺮﺩ،ﻭ ﺑﺎﺻﻄﻠﺎﺡ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻗﺒﻠﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﻟﻚ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ.ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺗﺪﺭّﺝ ﺭﺍ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﻃﻰ ﮐﻨﺪ.ﻭ ﻳﻚ ﻃﻰ ﺍﻟﺄﺭﺽ ﻋﺠﻴب ﺪﺭ ﺭﻭﺡ ﺳﺎﻟﻚ ﻭﺍﺻﻞ ﺩﺳﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ،ﮐﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ، ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺭﺍ،ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺮ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﺍﻥ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ،ﻭﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﻣُﺮﺩه اﻯ ﮐﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺧﻮﺍﺳﺖ،ﺩﺭ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﻭﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﺑﺒﻴﻨﺪ،ﻭ ﺍﺯ ﻓﺎﻳﺪﻩ ﻭﺟﻮﺩﺵ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﻗﻠﺒﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﮔﺮﺩﺩ. ﺳﺎﻟﻚ ﻭﺍﺻﻞ ﮐﻪ ﻣُﺮﺩه اﻯ ﺑﻮﺩﻩ،ﻫﻢ ﺳﻠﻮﮐﺎً ﻭ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻣﺎً ﮐﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﺑﺎ ﺷﻬﻮﺩ ﻧﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺗﺠﻠّﻰ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺤﻤﺪﻯ ﺯﻧﺪﻩ ﻭﺍﻗﻌﻰ،ﻭﺣﺘﻰ ﺯﻧﺪه ﺠﺎﻭﻳﺪﺍﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪه اﺳﺖ.ﺗﺎﺩﺭﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮی ﭽﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻰ ﺩﺍﺷته ﺒﺎﺷﻨﺪ. ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺐ،ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺻﻔﺘﻰ ﺩﺭ ﻓﺮﺩ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﮑﺘﺮ ﺑﻤثاﻝ ﻭ ﺍﻳﺪﺁﻝ والگوی ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﻓﺼﻞ(ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻨﻬﺎﻳﺖ)ﺁﻥ ﻧﻮﻉ ﻳﺎ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﺮﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﺗﻤﺎﻡ ﻓﺼﻮﻝ ﻧﻮﻋﻰ ﻧﻴﺰ ﭼﻮﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﺵ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﭘس ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ،ﻭ ﻣﺎ ﺍﻧﺘﺰﺍﻋﺎً ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﻙ ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﮑﻴﻚ ﻭ ﺗﺸﮑﻴﮑﻰ ﻣﻴﮑﻨﻴﻢ . ﺍﻳﻦ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﭘﺸﺖ ﮔﺮﺩﻥ،ﺑﺂﻧﻬﺎ ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﻓﺼﻞ ﻭﻧﻮﻉ ﻭ ﺟﻨس ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻣﻴﺪﻫﺪ.ﺗﺎ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﮑﻠّﻰ ﺳﺎﺯﻯ ﻧﻴﺴﺖ.ﻭ ﺩﻭﭼﺎﺭ ﺷﻠﻮﻏﻰ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ﻓﮑﺮﻣﻴﺸﻮﺩ. ﻭ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ،ﻣﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺍﮔﺮ ﮐﺎﻣﻠﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪﻳﻢ،ﺑﺪﺭﻙ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﻴﺴّﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺮﺳﻴﻢ، ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻓﻮﻕ ﻃﺎﻗﺖ ﺑﺸﺮ،ﻭ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﺮبّ اﻟﻌﺮﺵ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﺑﺮﺳﻴﻢ، ﻭ ﻧﻪ ﺧﺪﺍﻯ ﻣﻄﻠﻖ،ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ. ﻭ ﻣﮑﺮﺭ ﺭﺟﻌﺘﻬﺎﻯ ﻓﮑﺮ ﺩﺭ ﺭﺟﻌﺖ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺧﻮﺩ،ﺍﮔﺮ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺎﺋﻢ ﺭبّ اﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻴﻢ،ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺑﺪﺍﻥ ﺑﺮﺳﻴﻢ . ﻫﺮﮐس ﻧﻴﺰ ﺑﻘﺎﺋﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪ،ﻭ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ،ﺑﻘﻮﻝ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﺮﮒ ﺟﺎﻫﻠﻴّﺖ ﮐﻔﺮ ﻭ ﺟﻬﻞ ﺩﺍﺭﺩ.ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺧﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﻭ ﺭﺟﻌﺖ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.ﻭ ﺩﻭﭼﺎﺭ ﻗﻬﻘﺮﺍ ﻭ ﮐﺎﺭﻣﺎ ﻭ ﻣﺴﺨﻬﺎ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ،ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﺠﺪﺩﻯ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻃﻰ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺧﻴﻠﻰ ﺩﺭﺍﺯ،ﺩﻭ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻳّﺖ،ﻭﻟﻰ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴّﺘﻰ ﻋﺼﻴﺎﻥ ﮔﺮ ﭼﻮﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﺳﺪ، ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻨﺒﻠﻰ ﻭ ﺧﻄﺎ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﺍ ﻧﮑﻨﺪ،ﻭ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮﺳﺪ.ﻭ ﺑﺎ ﮐﺎﺭﻭﺍﻥ ﻫﺴﺘﻰ ﺗﺎ ﺃﺑﺪﻳّﺖ،ﮐﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﻮﺩ. ﻭ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺷﺪﻩ،ﺍﻳﻦ ﻗﻬﻘﺮﺍﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﺨﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ، ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﻨّﻢ ﻣﺪﺍﻡ ﭘﻮﺳﺖ ﻋﻮﺽ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ،ﻭ ﻋﺬﺍﺑﻬﺎﻯ ﺟﻮﺭ وﺍﺟﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﺠﺪﺩ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ.ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺑﻔﮑﺮ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻴﻔﺘﺪ،ﮐﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﻳﻚ ﺭﻩ ﺭﻓته اﻯ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﺪ،ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﻟﺎﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﻮﻯ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﻫﺪ،ﻭ ﺗﻔﻬﻴﻢ ﮐﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺍﻣﺮﻯ ﺳﺎﺩﻩ .

ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺸﺘﺮﮐﻪ،ﮐﻪ ﺟﻨس ﺭﺍﻭﺟﻮﺩ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩ،ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺍﮔﺮ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﻓﻌﻠﻰ ﺧﻮﺩ،ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻘﺺ ﻭ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺗﮑﺎﻣﻠﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﺎ ﺑﺮبّ اﻟﻨﻮﻉ ﺑﺮﺳﺪ،ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺁﻧﺮﺍ ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺐ ﺧﻮﺍﻧﺪ.ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻧﻘﺺ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﺍﺕ ﻭ ﮐﺮﺍﻣﺎﺕ ﻟﺎﺯﻡ ﺭﺍ،ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ،ﺑﻄﻮﺭﻳﮑﻪ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﺎﻓﺮﺩ،ﻓﺎﺻله اﺵ ﺑﺮبّ اﻟﻨﻮﻉ ﺑﻌﺪﻯ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻓﺎﺻله اﺵ ﺑﺮﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻗﺒﻠﻰ ﺍﺳﺖ.ﻣثلا ﺑﺮﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﻧﺰﺩﻳﮑﺘﺮ ﺍﺯ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ.ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺐ ﻧﺪﺍﺭﺩ،ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺟﻨس اﺳﺖ ﻭﺣﻴﻮﺍﻧﻴّﺖ . ﺑﺮﺍﻯ ﻣثاﻝ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ ﺩﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺼﻔﺎﺕ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﺗﺎ ﺭﺏّ ﺍﻟﻨﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﻗﺎﺋﻢ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﺎﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﺩﺭ ﺟﻨس ﻫﺴﺘﻨﺪ،ﻧﻪ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺐ ﺯﻳﺮﺍ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺮﺯ ﻣﺸﺨّﺺ ﻧﻴﺴﺖ. ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺖ ﺁﺭﻳﺎﺋﻰ ﻧﮋﺍﺩ،ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ ﻗﺮﻳﺒﻰ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥﺳﻠﻮﻙ ﻧﻤﻰ ﮐﻨﻨﺪ،ﻭ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﻧﻤﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ،ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﺪﺍﻡ ﺑﻘﻬﻘﺮﺍﻫﺎﻯ ﺭﻭﺣﻰ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ.ﻭ ﺑﻌﺪﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺟﻬﻨّﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ،ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﻨﺪ.ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ.ﭼﻪ ﺨﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻭﺍﺻﻠﺎﻥ ﻣﺘّﻘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺭﻭ ﺳﻔﻴﺪ،ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﺑﺮﻧﮓ ﺷﻴﺮ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ.ﻭ ﺭﻭﺳﻴﺎﻫﺎﻥ ﺩﺭ (ﺗﺠﺴّﻢ ﺍﻋﻤﺎﻝ) ﺧﻮﺩ،ﮐﺎﺭﻣﺎﻫﺎ ﻭﻣﺴﺦ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﮐﻪ ﺳﺮ ﺑﺰﻳﺮ ﭼﻮﻥ ﺣﻴﻮﺍﻧﺖ،ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻴﺎﻩ ﻭ ﺷﺮﻣﻨﺪﻩ،ﻭ ﺣﺘّﻰ ﻗﻠّﺎﺩﻩ ﺟﻬﻨّﻤﻰ ﺑﮕﺮﺩﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻳﻠﻪ ﻫﺎ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ. ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺘﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ،ﻭ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮﻧﺪ،ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ،ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻄﻠﻖ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮﻯ،ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ،ﮔﺮﺩﻥ ﺑﻨﺪ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﺭ ﺩﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ . ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺰﺍﺣﻤﺘﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﮐﻢ ﻋﻘﻠﻰ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻘﻞ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ،ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ، ﮐﻪ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ. ﭘس ﺷﺮﻁ ﻋﻘﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻤّﺘﻰ ﮐﺮﺩﻩ،ﺩﻝ ﺍﺯ ﻟﺬﺍﺕ ﻭ ﮐﺮﺍﻣﺎﺕ ﺣﻘﻴﺮ ﻣﺎﺩﻯ ﺑﮑﻨﻴﻢ،ﻭ ﺑﺸﻬﻮﺩ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺳﻴﻢ.ﻭ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺩﻭﭼﺎﺭ ﺍﻓﺴﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﻴﻤﻮﻧﻰ،ﻭ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺍﻓﺴﺎﺭﻫﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﺪﻫﻴﻢ.ﮐﻪ ﺑﻘﻮﻝ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺴﺨﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺍﺳﺖ،ﮐﻪ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﻭ ﺧﻮﻙ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺟﻨس ﺳﺎﻓﻞ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻮﻉ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻣثلا ﻣﻴﻤﻮﻧﻬﺎ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﻴﻤﻮﻥ ﻧﻤﺎ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻭﺟﻨﮕﻠﻬﺎﻯ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ،ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ. (ﻋَﺮَﺽ ﻋﺎﻡ) ﻧﻴﺰ ﺻﻔﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻏﻴﺮ ﺟﻮﻫﺮﻯ،ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺖ.ﻣﺎﻧﻨﺪ(ﻣﺎﺷﻰ)ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ. ﻭﻫﺮ ﺻﻔﺖ ﻧﺎﺳﻮﺗﻰ ﻋﺮﺽ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ،ﻭﻟﻰ ﺫﻫﻨﺎً ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺖ.ﻭ ﻋﺮﺽ ﻋﺎﻡ،ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺭﺍﻩ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ ﺍﻧﺘﺰﺍﻉ ﺫﻫﻦ ﺍﺳﺖ،ﻭﻟﻰ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺑﻨﺤﻮﻯ ﻭ ﺻﻔﺘﻰ ﻭﻋﺮﺽ ﺧﺎﺹ ﺭﺍﻩ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ. ﻫﺮ ﻏﻴﺮ ﺟﻮﻫﺮﻯ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺭﻭﺣﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﺻﻴﻞ ﻋﺮﺽ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﺍﻳﻦ ﻃﺒقه ﺒﻨﺪﻯ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ. ﻭﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺁﻧﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﮐﺮﺩ،ﮐﻪ ﺻﻔﺎﺗﻰ ﻧﺎﺳﻮﺗﻰ ﺑﺸﮑﻞ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺻﻔﺎﺗﻰ ﺑﺸﮑﻞ ﺻﻔﺎﺕ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ،که ﺪﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﺻﻞ ﺭﻭﺣﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﺭﻭﺣﻰ ﻧﻴﺰ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ. ﻣﮕﺮ ﺩﺭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ،ﮐﻪ ﺑﻨﺤﻮﻯ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﺷﺪﻩ،ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺽ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ
ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻗﻬﻘﺮﺍ ﺑﺮﺩﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺄثیرﻯ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻧﺸﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪﻩ، ﻭﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ،ﻭ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺸﻮﺩﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﻨﻰ (ﻭﺍﺟﺐ ﺷﺪﻥ ﺑﻬﺸﺖ)ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺴﻰ ﻭ(ﺣﺮﺍﻡ ﺷﺪﻥ ﺟﻬﻨّﻢ)ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ. ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺟﻨس ﺍﻟﺄﺟﻨﺎس ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻡ،ﺑﺠﺎﻯ ﺁﻥ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ.ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ ﻣﺤﻤﺪ،ﻭ ﺍﺯ ﺫﺭﻳّﻪ ﻭﺍﻭﻟﺎﺩ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻬﺪﻯ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻡ ﺷﻬﻮﺩﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺷﺪه اﻧﺪ،ﻭ ﮐﺎﻣﻠﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺭﺍ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ.ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ،ﻭ ﻏﻠﺒﻪ ﻋﻘﻠﻰ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ.ﮐﻪ ﺑﺸﺮﻳّﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﻴﺰﻧﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﺁﺭﻳﺎﺋﻴﺎﻥ ﺳﻴﺎﻫﺎﻥ ﻧﻴﻢ ﮐﺮﻩ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﮐﻨﺎﺭ ﺯﺩﻧﺪ.ﻭ ﺍﮔﺮ ﺟﺰﻳﺮﻩ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ ﻭ ﺩﺭﻧﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﻧﺒﻮﺩ،ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺳﺘﻰ ﻫﻢ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻰ ﮐﺮﺩﻳﻢ.ﻭﻧﻮﻉ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪه اﻯ،ﭼﻮﻥ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮐﻪ ﺯﺍﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﺸﺪ. ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺳﻴﺎﻫﺎﻥ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺭﻧﺪ،ﻭ ﻫﻢ ﻋﻤﻠﺎ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺘﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺧﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻰ ﮐﺸﻨﺪ. ﻫﺮﮐس ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺎ ﺷﻬﻮﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﺟﺴﺖ،ﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﺂﻳﻨﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ،ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺭﺍ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻢ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ. ﺑﺎﻟﺄﺧﺮﻩ ﻧﺠﺎﺕ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ،ﻭﻟﻰ ﭼﻪ ﻭﻗﺖ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ،ﻭ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻋﺬﺍﺑﻬﺎﺋﻰ،ﻭ ﭘس ﺍﺯ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﻣﺴﺎﺭﺍ ﻭ ﻣﺴﺦ ﻫﺎ ﻭ ﮐﺎﺭﻣﺎﻫﺎ . ﭘس ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰﻡ ﻭ ﺭﻓﻴﻖ ﺷﻔﻴﻖ،ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺧﻮﺩﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﺏ .